पृथ्वी, मास्क, वजीर आणि बरंच काही...

Photo Credit : Priyanka Ghogare

हा तुम्हाला ग्राफिक्स फोटो वाटतोय का ?

वाटत असेल तर मग तुम्ही चुकलात, हा आहे आपल्या मुलाला नवीन काहीतरी शिकविण्यासाठी आईने  बनविलेल्या सध्याच्या परिस्थितीचा घरगुती आर्ट. थोडक्यात, आपल्या भाषेत सांगायचं झालं तर, “मम्मा, हे लॉकडाऊन का आणि कसं आहे ?” हे चिमुकल्याला सांगायचा आईचा प्रयत्न.

तर काय आहे या फोटो मध्ये.. पृथ्वी दिसते, तिला लावलेला तो मास्क दिसतो  अजून खाली काहीतरी बुद्धिबळाच्या पटावरच्या सोंगट्या..

त्याचं काय झालं.. हे आर्ट बनविणारी आई म्हणजे नाशिकमधील ट्रेकर, फोटोग्राफर प्रियांका घोगरे. आई आपल्याला बाहेर का जाऊ देत नाही याचा जाम वैताग आलेल्या त्यांच्या मुलाने त्यांना अगदी वैतागून विचारलं.. (जसं सध्या आपण विचारतोय तसं...) किती दिवस बाहेर जायचं नाही खेळायला ? या प्रश्नावर आईनेही त्याच भाषेत उत्तर दिले.. लॉकडाऊन संपला की मग जा.. रोज रोज लॉकडाऊन हा शब्द ऐकून तो आता शांतपणे पण तेवढ्याच रागात बोलला, “मम्मा, हे लॉकडाऊन का आणि कसं आहे ?” हा अनपेक्षित प्रश्न ऐकून आईची धांदल तर उडालीच, की कसं सांगायचं याला याच्याच भाषेत आणि मग उपयोगात आल्या मुलाच्याच खेळण्या.

मुळात फोटोग्राफर हा आर्टिस्टच असतो. त्यामुळे सगळ्या कला बाहेर काढून मुलाच्या निरागस प्रश्नाला उत्तर द्यायला सुरुवात झाली.

पहिले घेतला पृथ्वीचा ग्लोब. हा ग्लोब म्हणजे, ही पृथ्वी आता आधीसारखी नाही राहिली, कोरोनामुळे सगळं बदलत चाललंय, अगदी खाली पसरविलेल्या विखुरलेल्या ब्लॉक्स सारखं.. मग घेतला बुद्धिबळाचा पट आणि सोंगट्या..

बुद्धिबळाचा पट.. हो, कारण तेच तर चाललंय जागतिक स्तरावर.. पृथ्वी, जीला आपण वसुंधरा म्हणतो, तिच्या अस्तित्वाचा प्रश्न उभा ठाकलाय, तरी देखील देशा देशांमध्ये राजकारणच सुरु आहे. हाच पट म्हणजे एका राजकारणाचा केंद्रबिंदू झालाय..

याच्यावरील सोंगट्या म्हणजे आपल्या पृथ्वीवरील देश. यात काही स्वतःला जगज्जेते समजतात तर काही आपल्या आपल्या कामाशी काम ठेवून शांतपणे वाटचाल करतात; थोडक्यात सांगायचं झालंच तर, जेव्हा स्वतःला जगज्जेते, प्रगतीशील देश आपले सैन्यबळ वाढविण्यात एकमेकांशी स्पर्धा करत होते तेव्हा क्युबा सारखा देश मात्र आपल्या छोट्याशा देशात वैद्यकीय क्षेत्रात स्वतःला शांतपणे विकसित करत होता. आज महान असे देश या विषाणूचा सामना करताना घायाळ होत आहेत, तेव्हा त्यांना डॉक्टर पुरविण्याचे काम क्युबा करत आहे. तसेच सत्तरच्या दशकात जेव्हा व्हिएतनाम वर लाखोंच्या संख्येने बॉम्ब हल्ले करून अमेरिकेने उध्वस्त करण्याचा प्रयत्न केला होता त्याच अमेरिकेला विषाणूपासून वाचण्यासाठी वरदान ठरलेल्या पीपीई किट्सचा पुरवठा आज व्हिएतनाम करतंय.

म्हणजे बघा, जे स्वतःला ह्या पटावरच्या सोंगट्यामधील वजीर समजायचे, हे समजण्याच्या नादात लोकांसाठी त्यांनी वास्तवात काहीच सुधारणा केल्या नाहीत, म्हणून ते गारद झाले आणि शांतपणे एक एक पाउल टाकणारे प्यादे आठ घरे पूर्ण करून, लोकांचा विचार करून त्यांच्या प्राथमिक बाबी समजून त्यावर काम करून आज वजीर झालेत. काळाचा महिमा दुसरं काय...

या पृथ्वीवर हा विषाणू पसरत चाललाय.. यातून लोकांनी वाचावे म्हणून गल्ली पासून ते देशांपर्यंत सगळं बंद करण्यात आले आहे. म्हणजे काय तर हा संसर्ग कोणाचा कोणाला होऊ नये.. म्हणून ती साखळी, कुलूप.. आणि तो मास्क दिसतोय का.. तो मास्क म्हणजे या लॉकडाऊनची किल्ली.. ती बघा मास्कच्या बाजूलाच लावलेली आहे.

सगळ्या पृथ्वीवर ते दोन थेंब दिसताय ना, ते थेंब म्हणजे आपले घरदार लांब ठेवून लोकांनी लॉकडाऊनचे पालन करावे म्हणून उन्हातान्हात उभे असणाऱ्या पोलीस, प्रशासन यंत्रणा यांच्या घामाचे प्रतिक आहे. घरच्यांना स्वतःपासून लांब ठेवायचे आणि आपल्याला काही होऊ नये म्हणून सतत काळजी घेत काम करायचे अशा सर्व प्रशासकीय अधिकारी, कर्मचारी पोलीस यंत्रणा यांना तो सलाम आहे.

आणि अखेरीस उरतो तो हात.. तो प्रेरणादायी हात म्हणजे ना...  जो पूर्ण जगाला हळूहळू का होईना सॅनिटाईज करतोय, कुठे नव्वदीतली आजीबाई कोरोनाला हरवते तर कुठे कोरोनाशी लढणारी बाळंतीण बाई निरोगी मुलाला जन्म देते, हे सगळं त्या हातामुळे, तो हात आहे संकटाच्या सर्वात जवळ राहून काम करणाऱ्या डॉक्टरांचा.. दिवसभर पीपीई सूट घालून अन्न पाणी सेवन न करू शकणाऱ्या नर्स आणि वॉर्ड बॉयचा..

सलाम त्यांच्या कार्याला..

आर्ट पूर्ण झालं.. आईच्या चेहऱ्यावर गंभीर भाव होते पण त्यात थोडं हसू देखील होतं.. एक आर्ट पूर्ण केल्याचं.. लेकराला एक गहन विषय समजावून सांगण्याच समाधान त्या थोड्या हास्यात होतं.

लेकराचा मात्र निरागस भाव होता.. मम्मा, आता नाही मी बाहेर जाणार.. हे लॉक तोडण्यासाठी मास्कच्या किल्लीचा मी वापर करेल.. आणि हात स्वच्छ धुवेल नेहमी.. आणि मम्मा, मी घरातच थांबेल.

फोटो क्रेडीट : प्रियंका घोगरे (Priya ghogare photography)

शब्दांकन : वैभव सुरेश कातकाडे

०९५९५६९८७५९

Click here to follow us